27.4.2010 / Bülent Çakar
Yayımlanma Tarihi : 27.04.2010 EN FLASYON DÜZELTMESİ SONUCUNDA OLUŞAN KAR HESAPLARI İLE SERMAYE OLUMLU FARK HESAPLARI KESİNLİKLE DAĞITILMAMALI VEYA GELİŞİGÜZEL YOK EDİLMEMELİDİR, TASFİYE EDİLEN VEYA SERMAYE AZALTIMI YAPAN ŞİRKETLER ORTAKLARA SERMAYELERİNİ DAĞITIRKEN SERMAYELERİNE EKLENMİŞ ENFLASYON FARKI HESAPLARININ BULUNUP BULUNMADIĞINA DİKKAT ETMELİDİR Vergi Usul Kanunumuza 2003 yılında giren ve 2003 ve 2004 yılı muhasebe hesaplarında uygulaması yapılan enflasyon düzeltmesi hükümlerine göre; pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulacağı hüküm altına alınmış; öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının ise düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebileceği veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebileceği, bu işlemlerin kâr dağıtımı sayılmayacağı hükme bağlanmıştır. 24/03/2005 tarihli Vergi Usul Kanunu Sirküleri/17'nin; "Kâr Dağıtımı" başlıklı 19'uncu maddesinde; “Vergi Usul Kanununun geçici 25'inci maddesinin (f) bendinde, 2003 yılı hesap dönemine ait beyannamede yer alan indirilemeyen geçmiş yıl malî zararları ile carî dönem malî zararlarının matrahın tespitinde mukayyet değerleri ile dikkate alınacağı belirtilmiştir. 2003 yılı hesap dönemine ait düzeltme öncesi geçmiş yıl ve/veya carî dönem ticari kârının bulunması ve bu tutardan 01/01/2004 tarihinden sonra kâr dağıtımı yapılmış olması halinde, kâr dağıtımı adı altında gerçekleştirilen bu neviden ödemeler, işletmeden çekilen değer olarak addedilmeyecek ancak, elde edenler açısından vergiye tâbi gelir olarak dikkate alınacaktır. 2003 yılı hesap dönemine ait düzeltme öncesi geçmiş yıl ve/veya carî dönem ticari zararının bulunması ve düzeltme sonrasında geçmiş yıl kârı oluşması halinde, söz konusu geçmiş yıl kârı vergiye tâbi tutulmayacak, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde vergiye tâbi olacaktır. Düzeltme sonucu bulunan geçmiş yıl kârının kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilmesi mümkün olup, bu işlem kâr dağıtımı sayılmayacaktır." denilmiştir. Buna göre, enflasyon düzeltmelerinden kaynaklanan farkların ortaklara dağıtılması durumunda, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin beyan edilerek vergilendirilmesi, ayrıca, Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 15 ve 30'uncu maddeleri uyarınca, tam mükellef kurumlar tarafından % 15 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. Gelir İdaresi tarafından verilen bir özelgede; daha önce sermayeye eklenmiş olan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, şirketin sermaye azaltımı yapması veya tasfiye edilmesi sebebiyle ortaklara dağıtılması halinde, işletmeden çekilen tutarların öncelikle kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası dağıtılan kazancın da kar dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulması gerektiği açıklanmıştır.