31.3.2014 / Bülent Çakar
Yayımlanma Tarihi : 31.03.2014 ALDIĞINIZ VEYA VERDİĞİNİZ VADELİ ÇEKLERİ REESKONTA TABİ TUTARAK VERGİ PLANLAMASI YAPABİLİR VEYA BİLANÇONUZUN DAHA KARLI GÖRÜNMESİNİ SAĞLAYABİLİRSİNİZ 6273 sayılı Kanunun 6’ncı maddesiyle 5941 sayılı Çek Kanununa eklenen geçici 3 üncü maddenin beşinci fıkrasında 31.12.2017 tarihine kadar üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersiz sayılmıştır. İlk kez 31.12.2009'a kadar uygulanmak üzere getirilen bu hüküm çekin üzerinde yazılı keşide tarihinden önce ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz kabul edilmesi kuralı önce 5941 sayılı Kanunla 31.12.2011 tarihine, sonra da 6273 sayılı Kanunla 31.12.2017 tarihine kadar geçerli hâle getirilmiştir. 64 nolu VUK Sirkülerinde 5941 sayılı Çek Kanununda yapılan bazı düzenlemeler de dikkate alındığında, söz konusu düzenlemenin geçicilik mahiyetini koruduğunu söylemenin zor olacağı belirtilmiş, dolayısıyla gerçek mahiyeti itibariyle çeklerin vergi uygulamaları bakımından vadeli olma hususiyetini kazandığı belirtilmiştir. Vergi mevzuatımıza göre dönem sonlarında vadesi gelmemiş olan senetli alacaklar reeskont edilerek o günkü değerine getirilir ve aradaki fark alacak senetlerinde gider borç senetlerinde gelir yazılır. Bu işlem yapılırken hem alacak senetlerinin hem de borç senetlerinin reeskonta tabi tutulması mecburidir. Üzerinde vade yazılı verilen çeklerin reeskonta tabi tutularak karın yükselmesi ve bilançoların daha karlı görünmesi, alınan çeklerin reeskonta tabi tutularak vergi matrahının azaltılarak vergi avantajı yaratılması mümkündür. 238 nolu VUK Genel Tebliğinde mükelleflerin hesap dönemi sonu itibariyle senede bağlı borç ve alacaklarını reeskont işlemine tabi tutarken F = A - [A x 360 / (360 + m x t)] formülüne uygun olarak iç iskonto yöntemine göre hesaplamaları gerektiği vebu hesaplamada; faiz oranı olarak Merkez Bankasının reeskont işlemlerinde uygulanan faiz oranını değil, kısa vadeli avans işlemlerinde uygulanan faiz oranını esas almaları gerektiği açıklanmıştır. Bursa Vergi dairesi Başkanlığının verdiği 10/09/2013 tarihli bir özelgede vadesi 92 günden daha fazla olan senetlerin reeskonta kabul edilmemesi durumu Merkez Bankasının reeskont hesaplaması ile ilgili bir durum olup, Vergi Usul Kanununda vadesi 92 günden daha fazla olan senet ve çeklere reeskont uygulanamayacağına dair herhangi bir hüküm bulunmadığı belirtilmiştir.