14.11.2012 / Adnan Yıldırım
Yayımlanma Tarihi : 14.11.2012 HIZLANDIRILMIŞ KDV İADE SİSTEMİ-HİS SERTİFİKASI, GÜVENİLİR İHRACATÇILARIMIZDAN BAŞLAYARAK YAYGINLAŞTIRILMALIDIR Bilindiği gibi 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun yürürlüğe girdiği 1985 yılından bu yana zaman zaman boyutu değişmekle beraber ihracatçılarımızın KDV iadeleri konusundaki şikayetleri devam etmektedir. Son yıllarda bir yandan indirimli oran uygulamaları ile KDV iadesi taleplerinin azaltılması amaçlanmakta, diğer yandan da elektronik uygulamalar devreye sokularak iade süreci hızlandırılmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda Gelir İdaresi Başkanlığınca konuyla ilgili olarak yayınlanan 27.01.2010 tarih 53 nolu KDV Sirkülerle, Şubat/2010’dan itibaren “bazı belgelerin elektronik ortamda alınması ve elektronik ortamda değerlendirme yapılarak iade yapılması” uygulamasını başlatmıştır. Uygulamanın doğru, güncel teknolojiye uygun, haksız iadeleri önlemeyi amaçlayan yerinde bir uygulama olduğu tartışmasızdır. Ancak neredeyse 3 yılını tamamlamakta olan bu uygulamadan kaynaklanan şikayetler halen devam etmektedir. İhracatçılarımızın konuyla ilgili olarak yaşadığı sorunların ortak noktaları,
olarak özetlenebilir. Arada geçen süre içinde, elektronik KDV iadesi uygulamalarında yaşanan sorunların giderilmesi için yapılan çalışma ve gösterilen çabalara rağmen değerlendirme sürecinin kapsamı, elektronik verilerin eksikliği, güncelliği vb. sebeplerle yukarıda belirtilen iki konuda henüz istenilen aşamaya gelinememiştir. Doğal olarak bu durumdan kayıtlı ortamda düzgün çalışan üyelerimiz mağdur olmaktadırlar. Bu mağduriyetin devamı, yaptıkları işin mahiyeti gereği sadece ülkemizdeki uygulamalardan değil dünyanın her yerindeki problemlerden kaynaklanan sorunlarla mücadele ederek ihracatını artırmaya çalışan ihracatçılarımız için ilave ve haksız bir külfet oluşturmaktadır. İhracatta KDV iadelerinde, mevzuata uygun düzgün çalışan ihracatçılarımız için iade uygulamasının kolaylaştırılması ve iade sürecinin hızlandırılması gerektiğine inanıyoruz. Yıllardır ihracat yapan firmalarımız var, vergi dairelerimiz ve ilgili diğer kamu kurumları bu firmaları yakından tanıyor. O firmalarımız da yukarıda belirtilen sorunları yaşıyorlar. Mevcut uygulamalar arasında, az sayıda firmanın KDV iade taleplerinin daha hızlı yapılmasına imkan veren Hızlandırılmış KDV İade Sistemi (HİS) uygulaması bulunmaktadır. Uygulamadan yararlanacak firmalara HİS sertifikası verilmesinde, önce 109 nolu KDV Genel Tebliği ile Nisan/2008’de belirlenen ve daha sonra 120 nolu KDV Genel Tebliğin ile Ağustos/2012’de yarıya düşürülen hadler çok yüksektir. Hepsi bir arada topluca karşılanması gereken söz konusu hadleri karşılayan firma sayısının ülkemizde 100-150 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bu hadler biraz daha düşürülse bile ihracatçılarımızın genelinin HİS sertifikası alabilmeleri söz konusu olmayacaktır. Oysa HİS uygulamasının, mevzuata uygun, düzgün çalışan ve ilgili kurumlarımızın yakından tanıdığı firmalarımızı da kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması hem ihracatçılarımız hem de Vergi Dairelerimiz için önemli kolaylıklar sağlayacaktır. Bu çerçevede, haksız KDV iadelerine yol açılmaksızın HİS uygulamasının kapsamının genişletilerek güvenilir ihracatçılarımıza yaygınlaştırılmasında Gümrük İdaresi tarafından verilen “Onaylı Kişi Statü Belgesi” sahibi firmalarımızdan başlanabilir. Gümrük İdaresi tarafından genel koşullar ve özel koşullar birlikte dikkate alınarak ihracatçı firmalarımıza A, B ve C Sınıfı belgeler verilmektedir. Belgelerin verilmesinde:
başlıklarında özetlenebilecek titiz bir inceleme ve değerlendirme süreci uygulanmaktadır. Belge verilen firmalarımıza, Gümrük İdaresince hali hazırda sağlanan kolaylık ve yetkiler ise aşağıdaki gibidir.
Görüleceği üzere, Gümrük İdaremizi pek çok kriter uygulayarak verdiği, 2004 yılından bu yana uygulanmakta olan “Onaylı Kişi Statü Belgesi” sistemi, KDV iadelerinde HİS uygulamasının kapsamını genişletmede esas alınabilecektir. Belge sahibi ihracatçılarımıza HİS sertifikası verilmesi halinde, kapsama dahil edilecek firma sayısı yaklaşık 1400 firmadan oluşmaktadır (yaklaşık sayılarla A Sınıfı: 350, B Sınıfı:750, C Sınıfı:300). Belge sahibi firmalar, faaliyetlerinin mevzuata uygunluğu ve güvenilirliği bakımından Gümrük İdaresince sürekli olarak izlenmektedir. Bu izlemeler sonucunda, gerektiğinde daha önce verilmiş olan belgeler iptal edilmektedir. Sonuç olarak, KDV iadelerinde HİS sertifikası uygulamasının, bir yandan Gümrük İdaresince sürekli izlenen, diğer yandan da Türkiye İhracatçılar Meclisinin veya İhracatçı Birliklerinin performansına ve güvenilirliğine onay verdiği “Onaylanmış Kişi Statü Belgesi” sahibi firmalardan başlanarak yaygınlaştırılması yerinde ve doğru olacaktır.