10.12.2019 / Bülent ÇAKAR
TÜRKİYE EKONOMİSİ
Beklenti anketleri olumlu sinyal veriyor
Ekonomik güven endeksi Ekim ayında 89,8 iken, Kasım ayında %1,7 oranında artarak 91,3’e yükselmiştir. Ekonomik güven endeksindeki artış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi) ve hizmet sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklanmıştır. Kasım ayında Tüketici Güven Endeksi 59,9 değerine, reel kesim güven endeksi 105,9 değerine ve hizmet sektörü güven endeksi 91,3 değerine yükselmiş, perakende ticaret sektörü güven endeksi 101,2 değerine, inşaat sektörü güven endeksi ise 63,9 değerine gerilemiştir.
Aşağıdaki grafikten de görüleceği üzere, 2018 yılında düşme trendi içinde olan ekonomik güven endeksi, 2019 yılı içerisinde artış eğilimindedir.
Ekonomik güven endeksi, Kasım 2019
Bloomberg HT Tüketici Güveni Kasım'da % 6,07 artarak 86,57 olmuştur. Dolayısıyla, son çeyrekle beraber iç talep büyümeye katkı vermeye başlamıştır.
İSO Türkiye imalat PMI Endeksi Kasım'da 49.5'e yükselmiş, üretim bir buçuk yılı aşkın aranın ardından ilk kez büyüme kulvarına geçmiştir.
Öte yandan, kapasite kullanım oranı da bir önceki aya göre 0,8 puan artarak % 77.2'ye çıkmıştır.
Uluslararası derecelendirme kuruluşlarının değerlendirmeleri olumlu
Fitch’in raporunda, Türkiye'nin 2020 yılında daha fazla istikrar kazanabileceği belirtilmiş, ekonomideki toparlanmanın sürmesini, büyümenin güçlenmesini, enflasyonun düşmesini ve cari açığın kontrol altında kalmasını bekledikleri açıklanmıştır.
Türkiye ekonomisi 3 çeyrek üst üste daralmanın ardından yılın 3. çeyreğinde % 0.9 büyüdü
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla'yı oluşturan faaliyetlerden tarım ve sanayi ile ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörü artmış, inşaat sektörü %7,8 azalmıştır.
Kasımda TÜFE 10,56
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Kasım'da % 0.38 artarak, yıllık % 8.55'ten % 10.56'ya yükselmiştir.
Yurt içi üretici fiyat endeksi (ÜFE) ise bir önceki aya göre %0,08 düşmüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 6,63, artmıştır. ÜFE’nin düşme eğiliminde olması TÜFE’nin önümüzdeki dönemlerde hedeflenen oranlara ulaşma beklentilerini güçlendirmiştir.
Öncü göstergeler geçen haftaya göre artış eğiliminde
Gerek uluslar arası bazı veriler, gerek içerideki bazı veriler birlikte değerlendirildiğinde, geçen haftaya göre hafif bir artış gözlenmektedir..
DÜNYA EKONOMİSİ
Ticaret anlaşması konusunda beklenti olumlu
ABD ve Çin, Hong Kong ve Sincan sorunları nedeniyle sertleşen açıklamalara karşın ticaret anlaşmasının ilk fazının imzalanması oldukça yakın görünmektedir.
ABD’de istihdam verileri çok olumlu
ABD'de işsizlik maaşı başvuruları geçen hafta 7 ayın en düşük seviyesine inmiştir.
Tarım dışı istihdam Kasım'da 266 bin artarak Ocak'tan beri en büyük artışı kaydetmiş, işsizlik % 3.6'dan % 3.5'e gerileyerek 1969'dan beri en düşük seviyeye inmiştir.
Öte yandan ABD'de imalat PMI endeksi de 7 ayın zirvesine çıkarak, durgunluk tartışmalarına tezat bir görüntü kaydetmiştir. Bu nedenle, kısa vadede, FED’in faiz indirimlerinin devam etmeyeceğini beklemek mantık dışı olmayacaktır.
Öte yandan Çin'de imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Kasım ayında dördüncü ayda da art arda yükselerek 51.8 seviyesine çıkmıştır. Dünyanın en büyük iki ekonomisinden gelen bu veriler, 2020’de beklenen global durgunluğa rağmen umut vericidir.
Avrupa’dan gelen veriler durgunluğa işaret ediyor
IHS Markit tarafından açıklanan Euro Bölgesi'nde imalat PMI Kasım'da bir miktar yükselse de, art arda onuncu ayda da daralma sinyali vermeye devam etmiştir.
İngiltere'de de imalat PMI Kasım'da 49.6'dan 48.8'e gerilemiş ve sektörde art arda yedinci kez aylık bazda küçülme yaşanırken, tüketici güveni genel seçimler yaklaşırken 2010 yılından bu yana en düşük seviyesine inmiştir.
Almanya'da de sanayi üretimi Ekim'de aylık yüzde 1.7 ile sert düşüş kaydetmiş, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5.3 gerilemiştir.