17.9.2007 / Bülent Çakar
Yayımlanma Tarihi : 17.09.2007 Gümrük Yönetmeliğinin 135 ila 163 ncü maddeleri arasında düzenlenmiş bulunan �gümrük işlemlerinde basitleştirilmiş usul� dış ticaret işlemlerinde zaman ve nakitte tasarruf sağlaması nedeniyle ihracatçı ve ithalatçılarımız tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Konuya ilişkin genel açıklamalarımız ile 23 Ağustos 2007 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 1 seri nolu Gümrük Genel Tebliğinin uygulamaya yön veren hükümleri aşağıda özetlenmiştir. BASİTLEŞTİRİLMİŞ USUL HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR 1. Basitleştirilmiş usulden yararlananlar aşağıdaki imkanlardan yararlanır: · Gümrük Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre genel olarak; gümrük beyannamelerine eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmemesi ve yazılması gereken bazı bilgilerin yazılmaması, söz konusu beyanname yerine eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutulması talebiyle birlikte ticari veya idari bir belgenin verilmesi, talep halinde yükümlünün işyerinde veya gümrük idaresi tarafından kabul edilen diğer bir yerde eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt yoluyla yapılması, · Onaylanmış kişi statü belgesi kapsamında; eksik bilgi ve/veya belge ile beyan usulü, basitleştirilmiş kontrol uygulaması, kısmi teminat uygulaması ve basitleştirilmiş işlem kapsamında A.TR düzenleme, onaylama ve vize etme işlemleri 2. Basitleştirilmiş usul uygulamalarından yararlanacak kişilerde aranılacak özellikler: · Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin %10�undan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, emniyeti suistimal, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı (hileli) iflas, yalan yere şahadet (yalan tanıklık), suç tasnii (suç uydurma), iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa; vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 213 sayılı Vergi Usul Kanununa; mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanuna muhalefetten kesinleşmiş cezası bulunmaması, · Bir önceki ve başvuru yılı içinde, takvim yılı itibariyle, vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Gümrük Kanununun 234 üncü ila 238 inci maddeleri uyarınca aynı Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, 5 ten fazla olmak koşuluyla, aynı dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının %1 ini aşmaması, · Bir önceki ve başvuru yılı içinde, takvim yılı itibariyle, vergi kaybına neden olan Gümrük Mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Gümrük Kanununun 234 üncü ila 238 inci maddeleri uyarınca aynı Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının 25 katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının 100 katını aşan Katma Değer Vergisi Kanununun 51 inci maddesi ve Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamının, 2 den fazla olmak koşuluyla, aynı dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının %0,3 ünü aşmaması, · Bir önceki ve başvuru yılı içinde, takvim yılı itibariyle, gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle haklarında Gümrük Kanununun 239 uncu ila 241 inci maddeleri uyarınca aynı Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, 10 dan fazla olmak koşuluyla, aynı dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının %2 sini aşmaması, · Gümrük Mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu bulunmaması, · Vergi Mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması, · İlgili mevzuat uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunmaması, · Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ile idaresi, murakabesi veya sermayesi bakımlarından aralarında vasıtalı veya vasıtasız şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait imalatçı firmaların dış ticaret işlemlerini gerçekleştiren yine bu gruba ait olan dış ticaret veya pazarlama şirketleri hariç, başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en az; -A Sınıfı Onaylanmış Kişi için 250 işçi, -B Sınıfı Onaylanmış Kişi için 100 işçi, -C Sınıfı Onaylanmış Kişi için 30 işçi, istihdam ediyor olması, Başvuru tarihinde asgari ödenmiş sermaye tutarlarının; -A Sınıfı Onaylanmış Kişi için 5 Milyon YTL, -B Sınıfı Onaylanmış Kişi için 2,5 Milyon YTL, -C Sınıfı Onaylanmış Kişi için 500 Bin YTL, olması, · İhracatçılar için, bağlı olduğu ihracatçı birliği kayıtlarına göre, Türkiye İhracatçılar Meclisi veya ihracatçı birliklerince ilgili mevzuatı çerçevesinde performans ve güvenilirliğinin onaylanmış olması, · Başkası hesabına hareket etmemesi, · Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ile idaresi, murakabesi veya sermayesi bakımlarından aralarında vasıtalı veya vasıtasız şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait imalatçı firmaların dış ticaret işlemlerini gerçekleştiren yine bu gruba ait olan dış ticaret veya pazarlama şirketleri hariç imalatçı olması, · A Sınıfı Onaylanmış Kişi için, Sermaye Piyasası Kurulunun belirlediği denetim ilke ve kuralları ile genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre, anılan Kurulca belirlenen şartları taşıyan ve bağımsız denetim yetkisi verilen denetçi tarafından son 2 yıl esas alınmak üzere mali tabloları incelenerek rapora bağlanmış olması, koşullarının tamamını sağlaması gerekir. 3. Onaylanmış Kişi Statü Belgesinin yenilenmesi: Onaylanmış Kişi Statü Belgesinin geçerlilik süresi, belge düzenlenme tarihi itibariyle 2 yıldır. Belgenin yenilenebilmesi için, Gümrük Müsteşarlığınca aranacak tüm belgelerle birlikte, belge geçerlilik süresinin bitim tarihinden en erken 4 ay, en geç 3 ay öncesine kadar yeniden başvurulması gerekir. 4. Onaylanmış Kişi Statü Belgesi için aranan özel koşullar: Gümrük Yönetmeliğinin 137�nci maddesine göre A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü kazanmak için aşağıdaki özel koşullardan en az birinin sağlanması gerekir · Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde asgari 25 milyon FOB/ABD Doları kıymetinde eşyanın fiili ihracatının yapılmış olması, · Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde gerçekleştirilen ithalat ve ihracat toplamının asgari 100 milyon ABD Doları kıymetinde olması, · Dış Ticaret Sermaye şirketi olması. B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü kazanmak için aşağıdaki özel koşullardan en az birinin sağlanması gerekir · Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde asgari 5 milyon FOB/ABD Doları kıymetinde eşyanın fiili ihracatının yapılmış olması, · Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde gerçekleştirilen ithalat ve ihracat toplamının asgari 20 milyon ABD Doları kıymetinde olması. C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü kazanmak için aşağıdaki özel koşullardan en az birinin sağlanması gerekir: · Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde asgari 2 milyon FOB/ABD Doları kıymetinde eşyanın fiili ihracatının yapılmış olması, · Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde gerçekleştirilen ithalat ve ihracat toplamının asgari 8 milyon ABD Doları kıymetinde olması. BASİTLEŞTİRİLMİŞ USUL UYGULAMALARI 1. Eksik Bilgi ve/veya Belge ile Beyan Usulü Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerin gümrük idarelerine yazılı olarak başvurmaları halinde, beyanlarını eksik bilgi ve/veya belge ile yapmalarına izin verilir. Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerce; orijinal fatura, A.TR dolaşım belgesi, menşe ispat belgeleri, ödeme şekli gereği ibrazı gereken navlun makbuzu ve sigorta poliçesi ile işlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma sokulması halinde gereken işlenmiş tarım ürünleri analiz sonuç raporu belgelerinden bir veya daha fazlasının eksik olması durumunda, eksik belge ile rejim beyanında bulunulabilir. 2. Kısmi Teminat Uygulaması Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerin gümrük idarelerine yazılı olarak başvurmaları halinde, kısmi teminat uygulamasından yararlanmalarına izin verilir. Gümrük antrepo rejimine tabi tutulacak eşya ile gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve geçici ithalat rejimi kapsamında doğrudan gümrük idaresinin iznine bağlı eşya için Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerden ithalat vergilerinin %10 u tutarında teminat alınır. Dahilde işleme rejimi kapsamında yapılacak ithalatta Dahilde İşleme Rejim Kararı uyarınca işlem yapılır. 3. Basitleştirilmiş Kontrol (Mavi Hat) Uygulaması A ve B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerce talep edilmesi halinde basitleştirilmiş kontrol uygulamasından yararlandırılmalarına izin verilir. Basitleştirilmiş kontrol yöntemi, risk kriterlerine göre belge kontrolü ve fiziki muayene yapılmadan teslim edilen eşyanın teslimden sonra gümrük beyannamesi ile ticari belge ve verileri incelenerek gerektiğinde eşyanın fiziki muayenesinin imalathane, fabrika, özel depo, işyeri ve benzeri yerlerde yapılmasını ifade eder. 4. Basitleştirilmiş İşlem Kapsamında A.TR Düzenleme, Onaylama ve Vize Etme Yetkisi (Onaylanmış İhracatçı Yetkisi) Verilmesi A ve B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü Belgesi sahibi kişilerden bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde Avrupa Birliği ülkelerine en az 2 milyon FOB/ABD Doları kıymetinde A.TR dolaşım belgesi düzenlenmesini gerektirir eşyanın fiili ihracatını yapanlara, talep etmeleri halinde, basitleştirilmiş işlem kapsamında A.TR düzenleme, onaylama ve vize etme yetkisi verilir.