Makaleler

Yurtdışı Seyahatlerde Şahıslar Adına Düzenlenen Belgelerin Gider Kaydı

14.7.2008 / Bülent Çakar

Yayımlanma Tarihi   : 14.07.2008  

Bülent ÇAKAR  Yeminli Mali Müşavir Batı Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. - Kurucu Ortak

Yurtdışı Seyahatlerde Şahıslar Adına Düzenlenen Belgelerin Gider Kaydı Şirketlerin muhasebe departmanları ile diğer çalışanlar (özellikle pazarlama departmanında çalışanlar) arasında çoğu zaman anlaşmazlıklara yol açan bir belge tartışması yaşanır. Şirket çalışanlarının seyahatlerde, özellikle yurt dışı seyahatlerde yaptıkları harcamalar için aldıkları belgelerin gider yazılabilmesi için belgelerin vergi mevzuatımızda aranan şartları sağlaması gerektiğini bildiren muhasebe departmanları bu şartları taşımadığını düşündükleri belgeleri ödemekten kaçınırlar. Vergi Usul Kanununun 227�nci maddesine göre tutulan kayıtların belgelerle tevsiki mecburi olup, bu belgelerin öngörülen zorunlu bilgileri taşımaması halinde vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacağı belirtilmiştir. Diğer bir deyişle belge Vergi usul Kanununa uygun olarak düzenlenmemişse, yapılan masrafın hasılattan düşülememesi gibi bir durum ortaya çıkmaktadır. Vergi mevzuatımıza göre bir harcamanın belgesi olsa dahi hasılattan indirilebilmesi için, harcamanın yapılmış olması, ve harcama ile iş arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması, harcamanın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması gerekir. Öte yandan bir vergi incelemelerinde resen vergi tarhiyatı yapılması söz konusu ise, yani mükellefin defter ve belgelerine itibar edilmeyip, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uygun veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olması gereken hususlar göz önüne alınarak bir matrah farkı bulunuyorsa, bu durumda belgesi bulunmayan bazı giderler de inceleme elemanları tarafından kabul edilerek hasılattan indirilebilmektedir. Örneğin bir işletmede kayıt dışı satış yapıldığını iddia eden bir inceleme elemanı, bu satışa ilişkin kazancı hesaplarken genellikle, kayıt dışı satış hasılatından mükellefin bu satış için yapması gereken masrafları, belgesi olmadığı halde dikkate alıp hasılattan indirmektedir. Ancak bu husus sadece yapılması zorunlu olan giderler için geçerli olup, zorunluluğu tam olarak ortaya konulamayan giderler resen tarhiyatta dahi dikkate alınmamaktadır. Bu tür giderler için belgenin geçerliliği önem arzetmektedir. Bu nedenle alınan belgelerin mevzuata uygun olarak düzenlenmesi sağlanmalı ve personel bu konuda bilgilendirilmelidir. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 2008 yılında verdiği bir özelgede, şirketin satış temsilcilerinin yurt dışında şirket için yaptıkları masraflar için kendi adlarına düzenlenmiş belgeleri geçerli belge olarak kabul etmiş ve kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabileceğini belirtmiştir. Özelgenin devamında satış temsilcilerinin yurt dışı çıkışlarında pasaport sahibi olarak kendi adlarına tahakkuk eden ve şirket tarafından ödenen yurt dışı çıkış harçlarının da gider olarak indirilebileceği ifade edilmiştir. Kanaatimizce Vergi İdaresinin bu tarz yaklaşımları gerekli ve doğrudur. Sineğin yağını çıkartma tarzındaki yaklaşımlar çok gerçekçi görünmemekte ve vergi ödeme alışkanlığına hizmet etmemektedir. İdarenin bu konudaki esneklik katsayısının ekonomideki kayıt dışılığın azalmasına bağlı olarak artacağını düşünüyoruz.